De meeste mensen hebben ooit al wel eens van Lapland gehoord. De één zal mogelijk aan sneeuw denken, de volgende aan de kerstman en een ander mogelijk aan rendieren, huskyhonden, vriestemperaturen of het noorderlicht. In contrast met wat de naam zou kunnen doen vermoeden, is Lapland geen land of staat. Maar waar ligt Lapland dan? En in welk land ligt Lapland nou eigenlijk?
Lapland, welke landen?
Lapland is een geografisch gebied in het noorden van Europa, dichtbij de poolstreken. De noordpoolcirkel doorkruist het gebied van Lapland. Het grootste gedeelte van Lapland ligt daarmee boven de poolcirkel. Wanneer je een Lapland kaart zou maken zou je zien dat het gebied verspreid ligt over de volgende vier landen: Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland. Fins Lapland is echter het populairst en misschien ook wel het mooiste.
In totaal kent het gebied een oppervlakte van ongeveer 750.000 vierkante kilometer (ongeveer 16 keer zo groot als Nederland) en telt het zo’n 2,5 miljoen inwoners. De gemiddelde duur van een vliegreis vanuit Nederland naar het gebied van Lapland is zo’n 4 uur. Lapland wordt ook wel gezien als de laatste wildernis van Europa, met zijn kenmerkende uitgestrekte meren, vlaktes en beboste gebieden. Het is een uniek deel van de Europa en daarmee ook van de wereld, waarbij in ieder land waarover het gebied zich uitstrekt weer andere dingen zijn te beleven.
Waar komt de naam Lapland vandaan?
De naam Lapland refereert naar ‘Land van de Lappen’. Het volk ‘Saami’, hoe de ‘Lappen’ het liefst genoemd worden, leeft oorspronkelijk in dit uitgestrekte gebied. Echter hebben de Samen geen eigen staat. Ze hebben wel meerdere eigen Samische talen en een rijke eigen cultuur met klederdracht, muziek en gebruiken. Er wordt Samisch gesproken in het gebied van Lapland, maar de officiële talen zijn de eigen talen van de landen, Noors, Zweeds, Fins en Russisch dus. De Samische bevolking leeft van oorsprong een nomadenbestaan, maar tegenwoordig zie je een verschuiving ontstaan waarbij ook een groot deel van hen zich meer vermengt met invloeden van de Scandinavische cultuur. Bekijk hier hoe de Samische bevolking leeft:
Het Finse gedeelte van Lapland
Het Finse gedeelte van Lapland is veruit het meest bekende gedeelte. Het grootste gedeelte (noordelijk) van de kaart van Finland behoort tot Fins Lapland. In het Fins wordt het gebied ‘Lappi’ of ‘Lapin Maakunta’ genoemd’. Er wonen zo’n 180.000 mensen in het Finse gedeelte van Lapland. Het aantal inwoners dat behoort tot de Samische bevolking in Finland is ongeveer 6000. Dat het gebied dunbevolkt is op een demografische Finland kaart wordt dan ook weerspiegeld in de verhouding tussen het aantal mensen en het aantal rendieren in het gebied. Naast 180.000 mensen wonen er namelijk liefst 200.000 rendieren.
Het gebied strekt zich uit over een oppervlakte van zo’n 100.000 vierkante kilometer. De zuidelijke hoofdstad van dit gebied is Rovaniemi, welke op de poolcirkel ligt. Op 10 kilometer afstand van deze hoofdstad van Lapland bevindt zich het bekende ‘Santa Claus Village’. Dit is een enorme toeristische trekpleister, omdat het de woon- en werkplek is van de enige echte kerstman. Je kunt de kerstman hier een bezoek brengen en allerlei andere leuke dingen beleven. In het Finse Lapland vind je enkele heuvelachtige gebieden, maar voornamelijk uitgestrekte vlakten.
Het Noorse gedeelte van Lapland
Het Noorse gedeelte van Lapland wordt ook wel ‘Finnmark’ genoemd. Dit gedeelte van Lapland verschilt sterk van de andere gedeelten, mede door het zeeklimaat dat er heerst. Ook heeft het Noorse gedeelte minder sneeuwzekerheid in de winter dan bijvoorbeeld Fins Lapland. De beleving van het Noorse gedeelte is uniek met zijn uitgeslepen fjordenkust en hogere bergen dan in de andere delen van Lapland. De hoofdstad van het Noorse gedeelte van Lapland is Karasjok. Andere bekende steden in dit gebied zijn Hammerfest, Noordkaap en Tromsø (het ‘Parijs van het noorden’). In Noorwegen wonen veruit de meeste inwoners die behoren tot het Samen volk, maar liefst 50.000.
Het Zweedse gedeelte van Lapland
Het Zweedse gedeelte van Lapland wordt door de Zweden Lappland (met dubbel ‘p’ dus) genoemd. Dit gebied omvat ongeveer een kwart van de totale oppervlakte van Zweden en is het noordelijkste gedeelte van de drie gedeelten van Zweden. Een bekende stad in dit gebied is Kiruna. Het bekende ijshotel waar vele mensen een bezoek aan brengen wanneer ze afreizen naar Lapland ligt nabij deze stad. Daarnaast bevat het Zweedse gedeelte van Lapland het bekende ‘Laponia’. Het landschap Laponia staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en is daarmee één van de 14 onderdelen op deze lijst in Zweden. Volgend op Noorwegen, telt Zweden daarna de meeste inwoners (20.000) behorend tot het Samische volk. In het Zweedse gedeelte van Lap(p)land vind je veel hoogvlakten en beboste gebieden en heb je een vrij hoge sneeuwzekerheid in de wintermaanden, zeker vergeleken met bijvoorbeeld Noors Lapland
Het Russische gedeelte van Lapland
Het meest oostelijke deel van Lapland bevindt zich in Rusland. Het betreft echter maar een klein gedeelte van Rusland. Het schiereiland Kola is het gebied dat tot het land van de Samen wordt gerekend, welke omringd is door de Barentszzee en de Witte Zee en ligt voor het overgrote deel boven de poolcirkel. Kola telt zo’n 880.000 inwoners, verspreid over 100.000 vierkante kilometer en is daarmee een stuk dichter bevolkt dan bijvoorbeeld het Finse gedeelte van Lapland. De meeste Sami inwoners vestigden zich in het gebied in het binnenland. In de kustgebieden wonen voornamelijk Russen. In het westen grenst Kola aan een geologische breuklijn, waar aardplaten over elkaar heen kunnen schuiven. Moermansk is de belangrijkste stad in dit gebied.
In Rusland wonen zo’n 1800 inwoners die tot de Samische bevolking behoren. In het Russische gedeelte van Lapland kenmerkt het landschap zich onder andere door naaldbossen, rivieren, meren, moerassen en kale bergkernen. Vanuit Ruka is het mogelijk de grens van Russisch Lapland te bereiken.
